Boer ’n Buffel wil boer, burger en natuur verbinden
Afgelopen voorjaar konden we Olivier en Emma al volgen tijdens hun zoektocht naar een plek voor hun waterbuffels in de docusoap De kleine boerderij. De serie leverde hen behoorlijk wat naamsbekendheid op. Nu nog een permanente stek, waar hun droom om met de buffels te boeren en de allerlekkerste mozzarella te maken werkelijkheid kan worden!
‘We geloven in ons plan en in onszelf. Dan komt het vanzelf wel goed’
“Het is eigenlijk mensen knuffelen wat ze doen in plaats van andersom,” lacht Emma Vlaanderen (27). “De buffels vinden het heel lekker en gaan er echt voor staan.” “Ze blijven komen, net zo lang tot je ze aait,” zegt Olivier Schutzelaars (28), terwijl hij de imposante kop van stier Tony nog eens een extra aai geeft. De ogen van het dier knijpen gelukzalig samen onder de handen van de jonge boer.
Sinds 2019 runnen Oliver en Emma samen Boer ’n Buffel, “een startend en op de toekomst gericht waterbuffelbedrijf,” aldus Olivier. “We spelen bewust in op actuele vraagstukken, zoals bijvoorbeeld biodiversiteit en klimaatadaptatie.”
Eind vorig jaar verhuisde het stel hun bescheiden kudde buffels naar de rand van het Noord-Hollandse Amstelveen, waar de club zich intussen uitgebreid heeft tot 24 buffels. Maar feitelijk zijn ze nog altijd in afwachting van een permanente plek.
‘Gezocht: Boerderij ter overname’
Emma en Olivier zijn “al een aardig poosje op tocht,” zoals Olivier het verwoordt. Ze leerden elkaar kennen in Vijfhuizen, waar Olivier werkte op het melkveebedrijf tegenover het ouderlijk huis van Emma. En waarom zou je steeds heen en weer gaan, als je ook kunt verblijven bij de buren? “Hij is ooit blijven slapen en nooit meer weggegaan,” zegt Emma droog.
De droom om een eigen koeienbedrijf te hebben, zat er bij Olivier altijd al in. Emma zocht haar heil in de paardenhouderij. Emma: “Ik was nooit een fanatieke sportruiter. Vooral het houden van paarden vind ik leuk. Voor mij was de stap naar het houden van koeien dan ook niet zo groot.”
Halverwege 2015 besloten ze de sprong te wagen en plaatsten, enigszins ongewoon, een advertentie. In vakblad Boerderij. Olivier: “Gezocht: Boerderij ter overname.”
Niet zonder resultaat. Kort daarop volgde een verhuizing naar de Ooijpolder, bij Nijmegen, waar een oudere man opvolgers zocht voor zijn melkveebedrijf. Een jaar bivakkeerden de twee bij hem op zolder. Terwijl Emma werkzaam was bij een paardenbedrijf in de buurt, molk Olivier behalve de ‘eigen’ koeien ook op bedrijven in de regio. Helaas bleek de boer er toch niet aan toe zijn bedrijf uit handen te geven.
Oliver en Emma zochten verder en belandden op een groot biologisch dynamisch bedrijf in Zeewolde, waar tevens het beheer van 400 hectare natuurgebied tot hun takenpakket behoorde. Maar ook daar moesten ze na een grote reorganisatie concluderen dat een toekomst er voor hen niet in zat.
“Maar we hebben toen wel geleerd om out of the box te denken,” zegt Emma. “Het is nodig geweest om te kunnen doen wat we nu doen.”
Ambitieus businessplan met oog voor de toekomst
Out of the box denken kunnen ze zeker. Waar anderen beren op de weg zien, zien zij kansen.
Emma: “In het melken van koeien zit tegenwoordig geen toekomst meer. En een eigen paardenstal runnen, stond bij mij ook niet in de sterren. We zochten een dier dat het meest op een koe leek, dat we konden melken, betaalbaar was en waar geen fosfaatrechten op zaten: waterbuffels!”
Volledig ‘groen’ in de wereld van de waterbuffels, kochten Emma en Olivier in januari 2019 hun eerste tien kalveren.
“Gewoon, bij een buffelboer, in Zevenaar. We hadden geen idee waar we op moesten letten en hebben die boer er tien uit laten zoeken,” vertelt Emma. “Allemaal dames. Als het helemaal niks zou worden, konden we die desnoods als pinken door verkopen.”
In kleine groepjes en op verschillende stukjes land in de buurt van hun woonplaats Haarlem werden de dieren ondergebracht. Totdat Emma en Olivier eind vorig jaar de kans kregen om hun bescheiden kudde te huisvesten op een stuk land van de Protestantse Diaconie Amsterdam, in afwachting van een permanente stek om hun droom te verwezenlijken.
In samenwerking met de Provincie Noord-Holland schreven ze eerder al een ambitieus business plan voor een toekomstbestendig boerenbedrijf, met een hoofdrol voor de waterbuffel als verbindende factor tussen boer, burger en natuur.
Emma: “Natuur en buffels gaan heel goed samen. Buffels kun je op een heel laagdrempelige manier houden, op allerlei types natuurland. Ook natter land is voor een buffel geen enkel probleem Daardoor wordt het mogelijk om naast natuurbeheer ook productie te draaien met de buffels.”
Met zijn Zwitserse roots refereert Olivier graag aan hoe het daar al eeuwenlang toe gaat. “Daar ben je als boer rentmeesterschap van het landschap. De bermen en de skipistes worden beheerd door boeren. Een economisch goed verhaal.”
Ook Emma en Olivier zouden hun land in de toekomst graag openstellen voor de burger. “Zodat mensen kunnen genieten van het boerenland, terwijl wij tegen betaling het wandelpad onderhouden.”
Maar er blijken veel meer voordelen te kleven aan een buffelboerderij ten opzicht van een traditionele veebedrijf. Zo hebben waterbuffels geen krachtvoer nodig, poepen ze minder en stoten dus minder stikstof uit. En ze doen het bij uitstek goed op arm gras. Olivier: “We bemesten het land bovendien met onze eigen mest. Dus zijn ook nog eens circulair.”
De beleidstermen vliegen door de lucht. Olivier en Emma kennen intussen duidelijk het zwiepen van de ambtelijke zweep. Emma, grappend: “We hebben geleerd wat ze graag willen horen.”
Boeren met gevoel
Dat doet niets af aan de oprechte strijdbaarheid en bevlogenheid van deze twee om de wereld met hun bedrijf iets mooier te maken. Niet in de laatste plaats voor hun eigen kind.
“We moeten veel minder gaan slepen met ons voedsel en veel meer zelfvoorzienend worden in Nederland,” stelt Olivier. “Wij willen boeren met gevoel voor mens, natuur en buffel en streven naar een korte keten, waarbij we onze producten straks in de buurt afzetten, zonder tussenkomst van een handelaar.”
Voorlopig is het wachten op een locatie waar Emma en Olivier hun buffels eindelijk kunnen gaan melken, om er de heerlijkste Boer ’n Buffel-mozzarella van te maken. In de tussentijd pendelen ze dagelijks heen en weer vanuit Haarlem om hun buffels te verzorgen en te voorzien van, letterlijk, hun natje en hun droogje. “Ze kunnen niet zweten,” legt Emma uit. “Dus op warme dagen moeten ze kunnen afkoelen. Vooral het modderen vinden ze heerlijk!”
Een hoop werk. En dat allemaal met een dochter in aantocht en naast het fulltime zzp-werk als loonwerker en hovenier van Olivier. Hij moet wel, want op wat minimale inkomsten na, in ruil voor een rondleiding of knuffelsessie, kosten de buffels het stel op dit moment alleen maar geld.
Maar Olivier en Emma doen het met liefde! En - zoveel is duidelijk - andersom. Olivier, trots: “Een koe kun je dwingen, maar een buffel moet het voor je willen doen. Als ik ze fluit op de dam, komen ze al aan gelopen.”
Emma: “De echte doorstart zit ‘m nu in het geld. De grondprijs is heel hoog.” “En een zuivelruimte ook,” vult Olivier aan. “Het liefst vinden we iemand met een mooi landgoed, die dat graag wil delen met ons en met de gemeenschap. Maar we geloven in ons plan en in onszelf. Dan komt het vanzelf wel goed.”
[Kader -Wist je dat:
- Waterbuffels oorspronkelijk uit Azië komen? En ze daar gebruikt werden als last- en trekdier en voor het werk op het land?
- De hoorns van een waterbuffel een leven lang doorgroeien? En onder meer dienen als communicatiemiddel?
- Volwassen waterbuffels bijna naakt zijn?
- Een waterbuffel niet loeit maar een meer knorrend geluid maakt?
- Een waterbuffel in de regel een stuk harder en gezonder is en ouder wordt dan een koe?
- Buffelvlees minder cholesterol bevat dan gewoon rundvlees?
- Olivier bezig is met het ontwikkelen van een buffel-wasstraat, zodat de waterbuffels in de toekomst na hun modderbad met schone uiers gemolken kunnen worden?]