Afgelopen voorjaar konden we Olivier en Emma al volgen tijdens hun zoektocht naar een plek voor hun waterbuffels in de docusoap De kleine boerderij. De serie leverde het stel behoorlijk wat naamsbekendheid op. Nu nog een permanente stek, waar hun droom om met de buffels te boeren en de allerlekkerste mozzarella te maken werkelijkheid kan worden.
‘We geloven in ons plan en in onszelf. Dan komt het vanzelf wel goed’
“Het is eigenlijk mensen knuffelen wat ze doen in plaats van andersom,” lacht Emma Vlaanderen (27). “De buffels vinden het heel lekker en gaan er echt voor staan.” “Ze blijven komen, net zo lang tot je ze aait,” zegt Olivier Schutzelaars (28), terwijl hij de imposante kop van stier Tony nog eens een extra aai geeft. Gelukzalig knijpt het dier de ogen samen onder de handen van de jonge boer.
Sinds 2019 runnen Olivier en Emma samen Boer ’n Buffel, “een startend en op de toekomst gericht waterbuffelbedrijf,” aldus Olivier. “We spelen bewust in op actuele vraagstukken, zoals bijvoorbeeld biodiversiteit en klimaatadaptatie.”
Eind vorig jaar verhuisde het stel hun bescheiden kudde buffels naar de rand van het Noord-Hollandse Amstelveen, waar de club zich intussen uitgebreid heeft tot 24 buffels. Maar feitelijk zijn ze nog altijd in afwachting van een permanente plek.
‘Gezocht: Boerderij ter overname’
Emma en Olivier zijn “al een aardig poosje op tocht,” zoals Olivier het verwoordt. Ze leerden elkaar kennen in Vijfhuizen, waar Olivier werkte op het melkveebedrijf tegenover het ouderlijk huis van Emma. En waarom zou je steeds heen en weer gaan, als je ook kunt verblijven bij de buren? “Hij is ooit blijven slapen en nooit meer weggegaan,” zegt Emma droog.
De droom om een eigen koeienbedrijf te hebben, zat er bij Olivier altijd al in. Emma zocht haar heil meer in de paardenhouderij.
Emma: “Ik was nooit een fanatieke sportruiter. Vooral het houden van paarden vind ik leuk. Voor mij was de stap naar het houden van koeien dan ook niet zo groot.”
Halverwege 2015 besloten ze de sprong te wagen en plaatsten, enigszins ongewoon, een advertentie. In vakblad Boerderij. Olivier: “Gezocht: Boerderij ter overname.”
Niet zonder resultaat. Kort daarop volgde een verhuizing naar de Ooijpolder, bij Nijmegen, waar een oudere boer opvolgers zocht voor zijn melkveebedrijf. Een jaar bivakkeerden de twee bij hem op zolder. Terwijl Emma werkzaam was bij een paardenbedrijf in de buurt, molk Olivier behalve de ‘eigen’ koeien ook op bedrijven in de regio. Helaas bleek de eigenaar er op den duur toch niet aan toe zijn bedrijf uit handen te geven.
Oliver en Emma belandden daarop op een groot biologisch dynamisch bedrijf in Zeewolde, waar tevens het beheer van 400 hectare natuurgebied tot hun takenpakket behoorde. Ook daar moesten ze na een grote reorganisatie helaas concluderen dat verder investeren zinloos was. Maar het avontuur is volgens Emma zeker geen verspilde tijd geweest.
“We hebben toen geleerd om out of the box te denken. Het is nodig geweest om te kunnen doen wat we nu doen.”
Ambitieus businessplan met oog voor de toekomst
Out of the box denken kunnen ze zeker. Waar anderen beren op de weg zien, zien Emma en Olivier kansen.
Emma: “In het melken van koeien zit tegenwoordig geen toekomst meer. En een eigen paardenstal runnen, stond bij mij ook niet in de sterren. We gingen daarom op zoek naar een dier dat het meest op een koe leek, dat we konden melken, betaalbaar was en waar geen fosfaatrechten op zaten: waterbuffels!”
Volledig ‘groen’ in de wereld van de waterbuffels, kochten Emma en Olivier in januari 2019 hun eerste tien kalveren.
“Gewoon, bij een buffelboer, in Zevenaar. We hadden geen idee waar we op moesten letten. We hebben die boer er zelf tien uit laten zoeken,” vertelt Emma. “Allemaal dames. Als het helemaal niks zou worden, konden we die desnoods als pinken door verkopen.”
In kleine groepjes en op verschillende stukjes land in de buurt van hun woonplaats Haarlem brachten ze de dieren onder. Totdat het stel eind vorig jaar de kans kregen om hun buffels te huisvesten op een stuk land van de Protestantse Diaconie Amsterdam, in afwachting van een permanente stek om hun droom te verwezenlijken.
In samenwerking met de Provincie Noord-Holland schreven ze een ambitieus business plan voor een toekomstbestendig boerenbedrijf, met een hoofdrol voor de waterbuffel als verbindende factor tussen boer, burger en natuur. Die drie gaan namelijk heel goed samen, weet Emma.
“Buffels kun je op een heel laagdrempelige manier houden, op allerlei types natuurland. Ook natter land is voor een buffel geen enkel probleem Daardoor wordt het mogelijk om naast natuurbeheer ook productie te draaien met de buffels.”
Met zijn Zwitserse roots refereert Olivier graag aan hoe het daar al eeuwenlang toe gaat. “In Zwitserland ben je als boer rentmeesterschap van het landschap. De bermen en de skipistes worden beheerd door boeren. Een economisch goed verhaal.”
Emma en Olivier zouden hun land in de toekomst ook graag openstellen voor de burger. “Zodat mensen kunnen genieten van het boerenland, terwijl wij tegen betaling het wandelpad onderhouden.”
Maar er kleven meer voordelen aan een buffelboerderij ten opzicht van een traditioneel veebedrijf. Zo hebben waterbuffels geen krachtvoer nodig, poepen ze minder en stoten dus minder stikstof uit. Daarbij doen ze het bij uitstek goed op arm gras. Olivier: “We bemesten het land bovendien met onze eigen mest. Dus zijn ook nog eens circulair.”
De beleidstermen vliegen door de lucht. Deze jonge boeren kennen intussen duidelijk het zwiepen van de ambtelijke zweep. Emma, grappend: “We hebben geleerd wat ze graag willen horen.”
Boeren met gevoel
Dat doet niets af aan hun oprechte strijdbaarheid en bevlogenheid om de wereld met hun bedrijf iets mooier te maken. Niet in de laatste plaats voor hun eigen kroost.
“We moeten veel minder gaan slepen met ons voedsel en veel meer zelfvoorzienend worden in Nederland,” stelt Olivier. “Wij willen boeren met gevoel voor mens, natuur en buffel en streven naar een korte keten, waarbij we onze producten straks in de buurt kunnen afzetten, zonder tussenkomst van een handelaar.”
Voorlopig is het wachten op een locatie waar Emma en Olivier hun buffels eindelijk kunnen gaan melken, om er de heerlijkste Boer ’n Buffel-mozzarella van te maken. In de tussentijd pendelen ze dagelijks heen en weer vanuit Haarlem om hun buffels te verzorgen en te voorzien van, letterlijk, hun natje en hun droogje. “Ze kunnen niet zweten. Dus op warme dagen moeten ze kunnen afkoelen,” legt Emma uit. “Vooral het modderen vinden ze heerlijk!”
Een hoop werk. Helemaal naast het fulltime zzp-werk als loonwerker en hovenier van Olivier en met een dochter in aantocht. Olivier moet wel, want op wat minimale inkomsten na, in ruil voor een rondleiding of knuffelsessie, kosten de buffels op dit moment alleen maar geld.
Maar Olivier en Emma doen het met liefde. En - zoveel is duidelijk - andersom. Olivier, trots: “Een koe kun je dwingen, maar een buffel moet het voor je willen doen. Als ik fluit op de dam, komen ze al aangelopen.”
De echte doorstart van Boer ’n Buffel zit ‘m nu vooral in de financiering. Alleen al de grondprijs en een zuivelruimte ophoesten, is niet zomaar gedaan. Maar wie niet waagt..
Olivier: “Het liefst vinden we iemand met een mooi landgoed, die dat graag wil delen met ons en met de gemeenschap. We geloven in ons plan en in onszelf. Dan komt het vanzelf wel goed.”