Begin 2020 ontstond er in het Drentse Gieten een hechte vriendschap tussen filmmaker Pieter Busman (28) en zijn bijzondere overbuurvrouw Roos (77). Al snel besloot Pieter om zijn avonturen met Roos vast te leggen en wereldkundig te maken, middels een documentaire serie op YouTube en filmpjes op TikTok. Buurvrouw Roos groeide uit tot een ware internet hit, maar bovenal werd het duo een voorbeeld voor velen.
Pieter: “Vier jaar geleden kreeg ik de kans om in Gieten antikraak een compleet woonhuis te huren, voor bijna niks. Aan de overkant woonde Roos. Die ‘stoof’ regelmatig voorbij. Het leek haast hardlopen. Ze keek even boos naar binnen en liep weer door.
Op den duur ben ik begonnen met zwaaien. Ze zwaaide terug, er kwam een lach. Toch had ik totaal niet het gevoel dat Roos op zoek was naar contact.
Tot ze ineens mijn tuin volzette met spullen; lampen, encyclopedieën.. Van alles. Alleen omdat wij naar elkaar zwaaiden. Later vertelde ze me dat zij dat had ervaren als een opening.
Destijds stond haar huis, waar ze ruim dertig jaar gewoond had, nog niet te koop. Maar ze wilde erg graag weg uit Gieten. Ze voelde zich er weggepest.
Veel mensen daar zagen Roos als ‘die schreeuwende vrouw’. Roos beleeft situaties nu eenmaal anders. Zij kan zich iets ogenschijnlijk kleins enorm aantrekken. Voor haar voelt het dan alsof de hele wereld tegen haar is. Daardoor was ze vreselijk eenzaam, een gevoel dat na het overlijden van haar man nog sterker werd.”
Herkenning
“Door haar persoonlijkheid, haar vurige karakter, is het leven voor Roos heel zwaar. De meeste mensen begrijpen haar niet. Die vinden haar snel ‘teveel’.
Ik heb me op de lagere en middelbare school ook lang een buitenbeentje gevoeld. Achteraf gezien is dat, die herkenning, wat me aantrok in Roos. Als tiener heb ik me vaak afgevraagd wat mij anders maakte, waardoor ik buiten de groep viel. Roos maakt dat dagelijks mee.
Zoals toen met die spullen; waar een ander dat wellicht zou ervaren als lastiggevallen worden, zag ik gelijk in Roos’ ogen dat het voor haar een manier was om verbinding te maken.
Vanaf dat moment stond ze vrijwel elke dag voor mijn deur. Om half 8 ’s ochtends al. Zodra ik de gordijnen opendeed, was Roos daar. In het weekend liet ze me nog wel eens liggen. Maar om tien uur ging de deurbel.
Wat we deden? Wandelen. Kletsen. Roos wilde me vooral dingen laten zien. Kleding bijvoorbeeld. Of de nieuwe keuken die ze had uitgezocht voor in haar nieuwe huis. En ik hielp haar met kleine dingetjes, zoals haar internet aansluiting. We hebben zelfs een profiel gemaakt van Roos voor op een datingsite. Het Wilde Westen voor haar. Ik ben blij dat ik daar bovenop zat!”
Film crew
“Het filmen van dagelijkse dingen deed ik altijd al. Zo begon het ook met Roos. Ze vond het direct leuk. Ze voelde zich gezien en gehoord. Eindelijk kon ze haar verhaal doen.
Naarmate ik meer met haar meemaakte, werd mijn insteek om een soort handleiding van Roos te maken. Want zo veel mensen, ook specialisten, vinden het moeilijk om met haar om te gaan. Door haar te portretteren, wilde ik laten zien dat er mensen zijn die anders denken en reageren dan jij en ik.
Zo is er een moment in de documentaire serie dat Roos totaal overstuur is, om een beslissing van de scheidsrechter bij jeu de boules. Door zoiets kleins kan zij zich werkelijk ontzettend buitengesloten voelen. Wie zijn wij om te oordelen over hoe zij dat ervaart? Haar emoties zijn niet gespeeld. Daar mag je niet aan voorbijgaan, vind ik. Bovendien maken juist haar explosiviteit en dat ongeremde haar zo puur en mooi. Wij zijn gewend om onze boodschap te verpakken, om een gevoel van afwijzing bij de ander te voorkomen. Daar is zij helemaal niet mee bezig. Roos bedoelt écht wat ze zegt.
Langzaam werd het maken van films onze gezamenlijke hobby en werd Roos nog meer mijn maatje. Eerder kwam ik langs en hadden we een gesprek. Door het maken van de serie werden we een team. Na het eerste deel kwam bij haar het besef dat we sámen in een proces zaten, sámen een verhaal aan het maken waren.
Ik vond het super spannend om haar te laten zien wat ik gemaakt had. Het was natuurlijk een zeer persoonlijk en kwetsbaar document. Ze heeft hard gelachen, maar ook gehuild bij de stukken dat ze verdriet voelde. “”Dit moeten de mensen gaan kijken die mij niet begrijpen,” zei ze.”
Rolmodellen
“De films hebben veel losgemaakt. Ik krijg nog steeds berichten. Van mensen die zichzelf herkennen in Roos. Maar ook van mensen die zélf naar iemand toe zijn gegaan die ze in eerste instantie voorbijliepen. Die door ons dat zetje hebben gekregen en met iemand de verbinding hebben gemaakt. Dat vind ik zó tof!
Roos woont al weer zo’n twee jaar in Assen. Ik intussen in Groningen. We zien elkaar wekelijks. Tussendoor bellen we.
Door een spierziekte kan ze fysiek helaas een stuk minder dan voorheen. Wandelen, haar uitlaatklep, is ze kwijt. Ze komt met haar rollatortje nu niet verder dan de winkelstraat. Een beetje koffie drinken bij winkeliers. Dat is het. Het is mooi dat die, mede door de serie, openstaan voor Roos. Daar ben ik blij om. En wanneer ze herkend wordt op straat, maakt haar dat even aan het stralen. Toch blijft ze worstelen met het leven.
Ik voel veel verantwoordelijkheid voor Roos en maak me soms best zorgen. Gelukkig ervaar ik de band met haar nooit als téveel. Ik zie in dat ik haar leven niet kan fixen. Ik kan haar bijstaan, maar ik kan en wil er niet altijd zijn. Daar zit mijn rust. Ik zorg op dat vlak goed voor mezelf. Dat Roos geen respect zou hebben, is een misvatting. Ze vindt het alleen moeilijk om grenzen aan te voelen. Daarom moet ik zelf heel duidelijk zijn over wat ik wel en niet wil. Zolang ik eerlijk ben, is het goed. Als ik me niet houd aan een afspraak, krijg ik de wind van voren. En terecht.”
Voor Roos was een bezoek van Naober te intensief, maar via Pieter liet ze tóch van zich horen!
Roos: “Het klikte onmiddellijk tussen Pieter en mij. We voelen elkaar aan. Hem is leed aangedaan en mij is leed aangedaan. Dan trek je naar elkaar toe en heb je begrip voor elkaar.
Ik vond hem direct hartstikke leuk. Het is zó’n lieve jongen. We zwaaiden naar elkaar en toastten op elkaar, met een glas voor het raam. Vaak wachtte ik hem buiten op. Hij was de enige die mij goedendag zei en die een praatje maakte. De enige die mij aandacht gaf.
Het leukste was die keer dat Pieter een vriend meenam. Gingen we met z’n drieën wandelen en dansen op André Rieu. En een glaasje wijn drinken bij mij thuis. Prachtig!
Ik vond het heel mooi dat Pieter mij ging filmen. Want ieder mens is uniek. Hoe die ook in elkaar zit. Maar ik word altijd veroordeeld en benadeeld. Mij begrijpen ze niet. Terwijl ik niks verkeerd doe. Ik ben eerlijk en ik lieg nooit.
Door de films is iedereen gek van ons. “TikTok!,” hoor ik dan weer op straat. Ik heb iedereen in Assen verteld dat we die prijs hebben gewonnen! (The Best Social Award ‘voor positieve impact’, red.).
Mijn vriendschap met Pieter kan nooit meer stuk. Hij is de juiste persoon voor mij. Pieter heeft mijn leven veranderd. Het heeft meer inhoud gekregen. Dat is gewoon zo. We zien elkaar niet zo vaak als in Gieten. Dat vind ik wel erg. Nu het langer licht blijft, kunnen we ’s avonds misschien ook weer ’s naar buiten, Pieter?”